George Santayana từng viết vào năm 1905, “Ai không nhớ được quá khứ sẽ bị kết án phải lặp lại nó.” Chân lý này càng trở nên sâu sắc khi ta nghĩ đến Thế chiến II và vai trò quan trọng mà nhiều phụ nữ đã đóng góp. Mặc dù bị cấm tham gia chiến đấu, phụ nữ đã góp mặt ở các vị trí then chốt trong các hoạt động hậu cần và chiến thuật
Lee Miller – Nhiếp ảnh gia chiến tranh

Lee Miller là một trong những nữ phóng viên ảnh nổi tiếng nhất trong Thế chiến II. Những bức ảnh chiến trường của cô có lẽ đã không được biết đến, nếu sau khi bà qua đời, con trai bà không tìm thấy bộ sưu tập đồ sộ trong căn gác mái nhà họ.
Trước khi trở thành phóng viên ảnh chiến trường, Miller từng làm người mẫu và là một nghệ sĩ theo trường phái Siêu thực. Cô đến Paris, trở thành người tình và cộng sự của Man Ray – bậc thầy nhiếp ảnh. Phong cách Siêu thực cùng tài năng của bà đã ghi lại hiện thực chiến tranh một cách sống động và đôi khi gây sốc.

Dù phụ nữ thường không được phép lên chiến tuyến, Miller đã có mặt trong Chiến dịch Blitz (Anh), các trận chiến ngay sau D-Day, cuộc giải phóng Paris, chiến dịch Alsace, và ngay tại thời điểm quân đội phe Đồng Minh bước vào các trại tập trung Buchenwald và Dachau của Đức Quốc xã.
Những bức ảnh của Lee Miller đã được gửi về cho tạp chí Vogue, nơi chúng được đăng tải xuyên suốt cuộc chiến. Lần đầu tiên, một tạp chí thời trang trở thành nơi đưa tin nóng hổi. Từ hình ảnh những xác lính SS trôi trên mặt kênh đào đến thân hình tiều tụy của tù nhân Do Thái trong trại tập trung… Vogue lúc bấy giờ phủ đầy những hình ảnh đầy ám ảnh.

Ngay sau khi chụp được những bức ảnh rùng rợn về trại tập trung Dachau, Lee Miller và nhiếp ảnh gia David E. Scherman đến căn hộ của Hitler giữa lòng thành phố Munich. Đây cũng là ngày Hitler và vợ y tự sát, nhưng sự thật này vẫn còn đang được che giấu.
Chẳng màng đến những gì vừa chứng kiến, cả hai phóng viên quyết định rửa sạch bụi bẩn của cả ngày dài bằng cách… tắm trong bồn của Hitler. Hình ảnh đôi ủng lấm bùn trên nền gạch trắng, tấm áp phích tuyên truyền và cả hai phóng viên trong bồn tắm của Hitler đã trở nên vô cùng nổi tiếng.
Josephine Baker: Một huyền thoại kháng chiến

Josephine Baker sinh ra ở Louisiana, nhưng cuộc đời bà lại thực sự tỏa sáng ở Pháp – nơi bà trở thành ngôi sao sáng của giới cabaret vùng Champs Elysee. Trong thời hoàng kim ở Paris, Baker trở thành biểu tượng giải trí của Kỷ nguyên nhạc Jazz, vượt qua rào cản chủng tộc để trở thành người phụ nữ da màu giàu có nhất thời bấy giờ. Biệt danh của bà là “Nữ thần Creole của nước Pháp” và bà cũng là người phụ nữ gốc Phi đầu tiên đóng phim điện ảnh cũng như biểu diễn trước dàn diễn viên đa sắc tộc tại American Concert Hall.
Danh tiếng và công việc cho phép Baker đi khắp châu u trong chiến tranh mà không bị nghi ngờ. Sức hút của bà giúp bà tiếp cận được nhiều quan chức cấp cao của phe Trục, tham gia các bữa tiệc ngoại giao để thu thập tin tình báo mật về Đức và hoạt động của quân đội tại Paris. Jacques Abtey, lãnh đạo cơ quan phản gián quân sự của Pháp, đã ngỏ lời mời Baker tham gia các phi vụ gián điệp chống lại Đức Quốc xã, và bà đồng ý.

Baker vận chuyển hàng trăm tài liệu bí mật, làm giả giấy tờ cho các điệp viên và chiến sĩ kháng chiến khác, tất cả đều trú ẩn trong lâu đài Chateau của bà. Khi lâu đài bị Đức đột kích, bà chạy trốn sang Anh, mang theo giấy tờ nhập cư và tin tình báo viết bằng mực tàng hình trên bản nhạc. Bị phát hiện, Baker chắc chắn đón nhận cái chết, nhưng bà chưa một lần dừng việc tìm kiếm và thu thập thông tin.
Đến lúc rời khỏi nước Anh, Baker gần như là kẻ thù số một của Đức. Bà là phụ nữ da đen thành công, có cuộc hôn nhân khác màu da với một người Do Thái, đồng thời còn công khai là người lưỡng tính và có nhiều mối quan hệ lâu dài được nhiều người biết đến. Sau chiến tranh, bà trở về Pháp để quyên góp tiền giúp người dân Paris đang chịu đói khổ.
Khi thành phố bắt đầu tái thiết, Baker sang Mỹ tham gia phong trào dân quyền. Bà là người phụ nữ duy nhất phát biểu tại Cuộc diễu hành tới Washington năm 1968, dành tặng bài diễn thuyết đó cho các nữ hoạt động dân quyền khác trên thế giới. Josephine được trao tặng huân chương Croix de Guerre và Rosette de la Résistance, đồng thời được phong làm Hiệp sĩ Bắc Đẩu Bội tinh – phần thưởng cao quý nhất của Pháp cho hoạt động quân sự và dân sự.
Bài tương tự:
Marlene Dietrich – Ngôi sao với trái tim quả cảm

Marlene Dietrich là một ca sĩ, diễn viên và vũ công khởi đầu sự nghiệp trong các vở kịch ngắn ở Berlin. Dietrich được biết đến với vẻ đẹp, danh tiếng và những nỗ lực đáng kinh ngạc của mình trong Thế chiến II. Năm 1937, khi đang sống ở Hoa Kỳ, bà được chính quyền Đức tiếp cận và đề nghị đóng phim tuyên truyền. Có tin đồn rằng chính Hitler đã đích thân yêu cầu điều này. Sau khi biết chuyện, Dietrich đã lên sóng một chương trình phát thanh ở Đức và nói rằng Hitler là một kẻ ngốc.
Ngay từ đầu cuộc chiến, Marlene Dietrich là một trong những người nổi tiếng đầu tiên công khai tham gia vào cuộc chiến. Cô tổ chức các buổi biểu diễn trực tiếp để gây quỹ hỗ trợ quân đội. Dietrich cũng làm việc với Cơ quan Tình báo Chiến lược Hoa Kỳ (O.S.S.), tiền thân của CIA ngày nay, để thu âm một loạt album chống phát xít, sử dụng chúng làm công cụ tuyên truyền nhằm làm suy yếu tinh thần của quân đội Đức Quốc xã. Trong suốt cuộc chiến, cô đã đi khắp nơi và thực hiện hơn 500 buổi biểu diễn, bất chấp bệnh cúm và thường xuyên bị tê cóng vì băng giá. Nhiều buổi trình diễn này diễn ra ngay trên tiền tuyến, khiến cô gặp nguy hiểm trực tiếp.
Nancy Wake: Nữ Điệp Viên “Chuột Trắng”

Nancy Wake là một người phụ nữ kiệt xuất, tinh thần chống phát xít đã đưa cô vào những nhiệm vụ nguy hiểm đến tính mạng. Cô ấy giỏi trốn thoát khỏi quân Đức đến mức lính SS đặt cho cô biệt danh “Chuột Trắng”. Lớn lên ở New Zealand và đảo Maui, cô là một trong những phụ nữ Maori đầu tiên kết hôn với người Châu Âu. Sau khi sang Châu Âu học báo chí, cô chuyển đến Pháp sinh sống. Như bao phụ nữ khác, Wake bắt đầu lái xe cứu thương khi chiến tranh nổ ra. Nhưng khi Pháp thất thủ dưới Đức Quốc Xã, Nancy và chồng tham gia Mạng lưới Thoát hiểm Pat O’Leary, do Ian Garrow và Albert Guerisse lãnh đạo.
Nhiệm vụ của họ là giúp các phi công Đồng minh trốn khỏi quân Đức, tìm đường đến Tây Ban Nha trung lập. Họ đã cứu mạng hàng trăm binh sĩ thành công. Khi Đức Quốc xã biết về mạng lưới Pat O’Leary, Nancy và chồng chạy trốn đến Tây Ban Nha. Nancy đến nơi an toàn, nhưng chồng cô thì không. Anh ấy bị quân Đức bắt và hành quyết.

Mặc dù mất mát to lớn, Nancy vẫn tiếp tục hoạt động tình báo. Cô từ Tây Ban Nha đến Anh, gia nhập Lực lượng Điều hành Đặc biệt (SOE) với mật danh Hélène. Nancy nhảy dù xuống vùng Pháp bị chiếm đóng, bắt đầu nhiệm vụ mới với quân kháng chiến The Maquis – một nhóm du kích với nhiều phe phái khắp nước Pháp. The Maquis chủ yếu gồm những thanh niên thuộc tầng lớp lao động trốn lên núi để tránh bị trục xuất sang Đức. Người ta kể rằng có lần Nancy đã đạp xe liền một mạch đến 300 dặm để gửi báo cáo khẩn về London. Cô được trao Huân chương George, Huân chương Tự do, Huân chương Bắc Đẩu Bội tinh, cùng nhiều danh hiệu cao quý khác. Tờ cáo phó trên New York Times của cô còn có dòng tiêu đề: “Người phụ nữ thượng lưu đã hạ sát một tên phát xít bằng tay không”.
Virginia Hall: Nữ điệp viên huyền thoại

Virginia Hall yêu thích tinh thần phóng khoáng và tự do ở Paris ngay từ chuyến du lịch đầu tiên hồi đầu đôi mươi. Trong suốt quá trình theo đuổi ước mơ trở thành nhà ngoại giao, Hall liên tục bị Sở Ngoại giao Hoa Kỳ từ chối bởi khuyết tật của cô. Hall từng bị mất một chân sau tai nạn đi săn. Dù vậy, cô vẫn dành nhiều năm đến Châu Âu, theo đuổi đam mê và làm việc tại vị trí hành chính.
Hall được chiêu mộ và đưa tới Pháp làm điệp viên trong thời kỳ Đức chiếm đóng. Đây là cơ hội để cô phát huy trí tuệ, tài ngoại giao và tham vọng bị kìm hãm bấy lâu. Cô giải cứu thành công 12 đồng đội từ trại giam, thoát khỏi sự phản bội của một linh mục hai mang, và vượt dãy Pyrenees đến Tây Ban Nha – chỉ để quay trở lại Pháp tiếp tục sứ mệnh.

Hall đóng vai trò then chốt trong việc chiêu mộ các mạng lưới kháng chiến quy mô lớn. Cô thường xuyên di chuyển trong vùng chiếm đóng, bất chấp các nguy cơ tìm kiếm những khu vực an toàn để tiếp nhận nhu yếu phẩm. Thiếu đi những người phụ nữ như Hall, lực lượng kháng chiến sẽ khó lòng hoạt động hiệu quả. Cô được coi là một trong những điệp viên được trọng vọng nhất Thế chiến thứ II. Lòng dũng cảm và tinh thần sáng tạo của Hall đã góp phần mở đường cho phụ nữ tham gia Cơ quan Mật vụ.
Đáng buồn thay, Hall bị sát hại dã man tại Paris bởi chính người tình cũ của mình.