Batu Khan: Người Lập Nên Hãn Quốc Kim Trướng
Sinh Ra Trên Yên Ngựa
Batu Khan, sinh năm 1205 CN, là cháu nội của Thành Cát Tư Hãn và là người sáng lập Hãn quốc Kim Trướng. Sinh ra trong một gia đình danh giá, Batu là con trai của Jochi, con trai cả của Thành Cát Tư Hãn. Tuy nhiên, nguồn gốc của Jochi từng bị nghi ngờ do mẹ ông, Borte, bị bắt cóc bởi một bộ lạc đối địch. Dù vậy, Batu vẫn được đối xử như một cháu nội của Đại Hãn.
Mặc dù sinh ra trong tầng lớp thượng lưu Mông Cổ, cuộc sống của Batu không hề dễ dàng. Người Mông Cổ là dân du mục, sống trên những thảo nguyên rộng lớn, di chuyển theo mùa và chăm sóc gia súc. Trẻ em Mông Cổ học cưỡi ngựa từ khi còn nhỏ, cùng với các kỹ năng bắn cung và đấu vật. Những kỹ năng này đã tạo nên một cỗ máy chiến tranh đáng sợ mà Thành Cát Tư Hãn đã dẫn dắt khắp thế giới. Với sự nuôi dưỡng này, Batu trở thành một kỵ sĩ tài ba và thành thạo trong chiến tranh Mông Cổ khi trưởng thành.
Thừa Kế Phương Tây
Khi đế chế Mông Cổ mở rộng dưới thời Thành Cát Tư Hãn, ông đã phân chia lãnh thổ cho bốn người con trai của mình. Theo truyền thống Mông Cổ, con trai cả nhận được vùng đất xa quê hương nhất, do đó Jochi được giao tất cả các vùng đất từ sông Ural đến “nơi mà móng ngựa Mông Cổ đã chạm tới” theo lời của nhà sử học Ba Tư Juvaini. Sau cái chết của Jochi vào năm 1227 CN, Batu và anh trai Orda đã chia phần thừa kế của Jochi. Orda nhường Batu làm người thừa kế chính, và Batu nhận lãnh thổ phía tây sông Volga.
Dù có tiềm năng cai trị phần lớn nhất của đế chế Mông Cổ, Batu ban đầu chỉ có 4.000 binh lính, ít hơn nhiều so với người em út của Thành Cát Tư Hãn. Tuy nhiên, cơ hội của Batu đến khi Ogedei, con trai thứ ba của Thành Cát Tư Hãn, lên ngôi Đại Hãn và quyết định mở rộng đế chế sang châu Âu.
Hành Trình Phương Tây
Ogedei giao cho Batu chỉ huy chiến dịch châu Âu, tập hợp hơn 100.000 binh lính để làm cho châu Âu không bao giờ quên tên Mông Cổ. Trong số những người tham gia có Subutai, một trong bốn orlok của Thành Cát Tư Hãn. Subutai là chỉ huy thực sự của chiến dịch này nhờ kinh nghiệm dày dặn và đã từng chiến đấu thành công ở Nga.
Với sự dẫn dắt của Subutai, chiến dịch không chỉ là một cuộc đột kích mà là một cuộc chinh phục thực sự. Batu và Subutai đã chia quân Mông Cổ thành ba nhóm để tấn công toàn châu Âu. Dù chỉ là mồi nhử, hai nhóm đầu tiên đã tàn phá Đông Bắc và Đông Nam châu Âu, trong khi nhóm thứ ba do Batu và Subutai chỉ huy đã đánh bại quân đội Hungary tại trận Mohi.
Tạo Dựng Quyền Lực
Sau cái chết của Đại Hãn Ogedei, luật Mông Cổ yêu cầu một cuộc họp kurultai để chọn người kế vị. Batu, với tư cách là người đứng đầu nhánh Jochid, có tiềm năng trở thành Đại Hãn. Tuy nhiên, ông từ chối tham gia và để Guyuk, con trai của Ogedei, lên ngôi. Dù vậy, Batu trở thành người cai quản thực tế của các vùng lãnh thổ phía tây của đế chế Mông Cổ.
Batu không chỉ là một kẻ chinh phục mà còn là một nhà quản lý. Ông đã thiết lập thành phố Sarai gần sông Volga làm thủ đô hành chính cho Hãn quốc Kim Trướng. Dưới sự cai trị của Batu, Hãn quốc Kim Trướng trở thành một thế lực mạnh mẽ, kiểm soát Nga và các vùng lân cận.
Di Sản Của Batu Khan
Khi Batu qua đời năm 1255 CN, Hãn quốc Kim Trướng được truyền lại cho con trai ông, Sartuq. Hãn quốc Kim Trướng tiếp tục thống trị Nga trong hai thế kỷ, với các vương quốc Mông Cổ ở Nga tồn tại cho đến thời kỳ của Ivan Bạo Chúa vào thế kỷ 16 CN, và ở Crimea cho đến gần thế kỷ 19 CN. Với những chiến công từ Trung Quốc đến Hungary, Batu đã để lại dấu ấn sâu sắc nhất của mình lên các dân tộc Mông Cổ và Nga.
