Ở Mỹ, ngày Thứ Hai của tuần thứ hai của tháng Mười là Ngày Columbus, một ngày nghỉ liên bang. Vào ngày này, nhiều cơ quan đóng cửa nghỉ lễ.
Như cái tên cho ta biết, ngày này nhằm vinh danh Columbus, được xem là người đầu tiên “khám phá” ra châu Mỹ sau một chuyến hải trình dài đằng đẵng từ châu Âu băng qua Đại Tây Dương.
Ngày khởi hành, Columbus đinh ninh rằng chuyến đi này sẽ đưa ông đến vùng Viễn Đông, chứ không phải một miền đất hoàn toàn xa lạ. Thế giới trong tư duy của ông khi ấy nhỏ hơn nhiều. Ông, cũng như cả châu Âu, không hề biết rằng còn có một lục địa khổng lồ nằm giữa châu Âu và Đông Á.
Columbus cùng thủy thủ đoàn đổ bộ tháng 10/1492, lên hòn đảo gọi là San Salvador, Bahamas ngày nay. Họ thám hiểm hòn đảo ấy cùng vài đảo lân cận nay là Cuba và Hispaniola.
Columbus vẫn nghĩ rằng đây là những hòn đảo của Đông Á, nên gọi chúng là Indies, tức Ấn Độ, và những người trên đảo là Indian.
Dù nhận ra hệ thực vật trên đảo rất lạ lùng, cả châu Âu và châu Á đều không có, và người bản địa không biết bất kỳ thứ tiếng châu Á nào, nhưng Columbus vẫn không tin rằng kiến thức địa lý của ông bị sai.
Ông tiếp tục khám phá Tân Thế Giới, đáp thuyền xuống vùng ven biển Nam Mỹ, và đảo Jamaica. Trong các chuyến đi này, Columbus khám phá nhiều đảo và các dòng hải lưu, tìm kiếm lối đi đến Ấn Độ.
Tất nhiên ông không bao giờ tìm thấy. Ông cũng không tìm được các loại gia vị, hay vàng bạc như mục tiêu của chuyến đi này đề ra.
Nhưng ông vẫn quả quyết miền đất mới này là Ấn Độ.
Tại sao có Ngày Columbus
Nhiều người khẳng định rằng Columbus không phải người đầu tiên khám phá ra vùng đất ông cập bến. Nhiều người châu Âu đã đến đây từ trước ông.
Quan trọng hơn, thứ Columbus “khám phá” ra không phải cái gì mới mẻ: nhiều sắc dân bản địa đã cư ngụ trên lục địa này hàng trăm năm, xây dựng những nền văn minh lớn như Maya, Andes, Aztec v.v. Ngoài ra, Columbus đối xử với dân bản địa cũng rất hà khắc. Ông bắt nô lệ nhiều người ở đây, buộc họ đi tìm vàng cho ông. Ông cũng dùng vũ lực và đàn áp để cướp đất, và buộc người bản địa phải cải đạo Ki-tô giáo.
Chưa hết, ông cùng đoàn tùy tùng mang theo nhiều căn bệnh châu Âu tới khiến người bản địa, vốn chưa có kháng thể, chết hàng loạt.
Có thể nói, Columbus tới đây như một vị thần chết hơn là nhà thám hiểm.
Sử phản đối
Vậy hà cớ gì phải dành ngày nay tôn vinh ông ta? Nhiều người Mỹ phản đối như vậy. Các bang như Alaska, Hawaii, và Nam Dakota còn lấy ngày nay tôn vinh người bản địa. Một số thì lơ hẳn, và tận hưởng ngày nghỉ bằng một chuyến đi nam coi các cánh rừng phong đổi màu, hay đi biển, hoặc săn sale ngày lễ.
Giới nghiên cứu giải thích rằng Mục đích ban đầu của Ngày Columbus là để đoàn kết người Mỹ. Năm 1892, Tổng thống Benjamin Harrison kêu gọi toàn dân nghỉ làm một ngày vào Ngày Columbus để suy nghĩ về tròn 400 năm kể từ khi nhà thám hiểm đặt chân lên miền đất này.
Giới sử gia cũng chỉ ra rằng Tổng thống Harrison lúc đó cũng muốn tôn vinh cả người Mỹ gốc Ý và người Mỹ bản địa trong ngày này. Tại thời điểm ấy, hai sắc dân này đang chịu bách hại và phân biệt chủng tộc nghiêm trọng.
Nói chung, ông tổng thống nghĩ rằng Ngày Columbus sẽ giúp kết nối người Mỹ nhiều hơn là vấn đề đúng sai trong lịch sử.
