Ai Cập cổ đại từng là nền văn minh quan trọng nhất thế giới trong suốt 3.000 năm cho đến khi bị quân đội của Alexander Đại Đế chinh phục vào thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên. Nền văn minh Ai Cập tiếp tục thu hút mọi người trên khắp thế giới. Vương quốc cổ đại này bí ẩn không chỉ bởi những kim tự tháp khổng lồ và các pharaoh vĩ đại mà còn vì những bí ẩn chưa bao giờ được giải đáp.
Những bí ẩn này thách thức sự hiểu biết của con người về nền văn hóa phi thường này và không chỉ là những bí ẩn lịch sử đơn thuần. Chúng là cánh cửa nhìn về quá khứ. Những bí ẩn này, từ việc xây dựng Đại Kim Tự Tháp đến những câu chuyện chứa đựng trong Phiến Đá Rosetta, đã thu hút sự quan tâm của các học giả, nhà thám hiểm và những người tò mò trong nhiều thế kỷ.
Rất lâu trước khi trở thành một đế chế, Ai Cập cổ đại là một tập hợp các thành bang nhỏ, độc lập phát triển dọc theo sông Nile ở Bắc Phi. Những thành bang này được chia thành hai khu vực và được đặt tên theo dòng chảy của sông Nile: Thượng Ai Cập ở phía nam, là thượng nguồn và Hạ Ai Cập ở phía bắc, là hạ lưu. Khoảng năm 3100 trước Công nguyên, hai nửa thống nhất, tạo thành một nhà nước Ai Cập tồn tại trong nhiều thế kỷ. Đế chế Ai Cập cổ đại trải dài đến tận Syria ngày nay ở phía bắc và Sudan đương đại ở phía nam. Các vương quốc cổ, trung và tân là ba thời kỳ thịnh vượng chính của sự thống trị của nền văn minh, với các thời kỳ trung gian thứ nhất và thứ hai là hai giai đoạn bất ổn.
Ai Cập được biết đến với lịch sử bí ẩn khó hiểu của mình, một số trong số đó vẫn chưa được giải quyết. Bạn sẽ biết về 10 bí ẩn hấp dẫn nhất của Ai Cập cổ đại trong bài viết này.
10 Bí Ẩn Hấp Dẫn Nhất Của Ai Cập Cổ Đại
- Việc Xây Dựng Đại Kim Tự Tháp
- Bí Ẩn Của Phiến Đá Rosetta
- Lời Nguyền Của Các Pharaoh
- Lăng Mộ Mất Tích Của Nefertiti
- Nền Y Học Ai Cập Cổ Đại
- Sự Biến Mất Bí Ẩn Của Pharaoh Hatshepsut
- Thiên Văn Học Và Toán Học Ai Cập Cổ Đại
- Bí Ẩn Vĩnh Cửu Của Nhân Sư
- Con Tàu Khufu
- Chữ Tượng Hình Trực Thăng Abydos
1) Việc Xây Dựng Đại Kim Tự Tháp
Đại Kim Tự Tháp Giza, một trong bảy kỳ quan thế giới cổ đại, từng cao tới 147m, đã sụp đổ do phá hoại, giảm chiều cao ban đầu xuống còn 137m. Để dễ hình dung, một tòa nhà ba tầng điển hình chỉ cao khoảng 14m.
Ở Ai Cập hiện tại có khoảng 80 kim tự tháp. Cổ nhất là Kim tự tháp Djoser, nằm ở phía bắc Memphis ở Saqqara. Nó được xây dựng cho Vua Djoser vào năm 2630 trước Công nguyên. Nhiều kim tự tháp nổi tiếng khác thuộc về các kim tự tháp của Giza, một thành phố bên ngoài Cairo. Nổi tiếng nhất chính là Kim Tự Tháp Khafre, Kim Tự Tháp Khufu – một trong Bảy Kỳ Quan Thế Giới, và Nghĩa Trang Giza.
Niềm tin vào thế giới bên kia bắt nguồn từ văn hóa Ai Cập cổ đại. Họ coi cái chết là một sự gián đoạn chứ không phải là sự kết thúc của cuộc sống. Họ cho rằng khi một vị vua qua đời, một phần linh hồn của ông ta, hay còn gọi là “ka”, vẫn ở lại với thân xác. Mục đích của việc ướp xác vốn phổ biến qua phim ảnh chính là để bảo tồn linh hồn của một vị vua, thứ mà họ tin là bất tử.
Trong nhiều thế kỷ, các giả thuyết và tranh luận đã nổ ra về cách thức xây dựng Đại Kim tự tháp. Một số người khẳng định có một lượng lớn công nhân lành nghề làm việc trong nhiều thập kỷ, trong khi những người khác tin vào các kỹ thuật và tinh thần đồng đội phức tạp hơn. Chúng ta chỉ có thể tự hỏi về các phương pháp và sức lao động cần thiết trong khi chờ đợi bí ẩn đằng sau việc hình thành và xây dựng công trình tráng lệ này được làm sáng tỏ.
Làm thế nào các khối đá khổng lồ được di chuyển và định vị với độ chính xác như vậy vẫn là một trong những bí ẩn chưa có lời giải lớn nhất. Các giả thuyết từ những kỹ thuật phức tạp cho đến việc sử dụng chất bôi trơn và xe trượt bằng gỗ. Việc xem xét những giả thuyết khác nhau giúp con người hiểu được những trở ngại đáng kinh ngạc mà người Ai Cập cổ đại phải đối mặt để dựng nên kỳ quan kiến trúc này.
Việc nghiên cứu xây dựng kim tự tháp vẫn đang được tiếp tục, bằng chứng là các nghiên cứu và kết luận gần đây. Việc sử dụng các công nghệ hình ảnh tiên tiến, những phát hiện khảo cổ học và sự hợp tác quốc tế giúp chúng ta nâng cao hiểu biết về việc hình thành, xây dựng và trang trí công trình đáng kinh ngạc này. Nghiên cứu phương pháp xây dựng kim tự tháp tiếp tục là một lĩnh vực nghiên cứu hấp dẫn, cung cấp những hiểu biết mới về kỹ năng kỹ thuật của người Ai Cập cổ đại và những bí ẩn xung quanh những thành tựu của họ.
2) Bí ẩn của Phiến đá Rosetta
Lịch sử của Phiến đá Rosetta bắt đầu vào năm 1799 khi binh lính Pháp do Napoleon Bonaparte chỉ huy tìm thấy phiến đá ở thị trấn Rosetta (Rashid) của Ai Cập. Không hề phô trương, phiến đá bazan đen này lại trở thành chìa khóa giải mã những bí ẩn của chữ viết Ai Cập cổ đại khi sở hữu nội dung bằng ba loại chữ viết riêng biệt.
Người ta không thể không nhấn mạnh tầm quan trọng của Rosetta Stone trong việc hiểu chữ tượng hình. Ba chữ viết đã được sử dụng cho các chữ khắc trên đó: tiếng Hy Lạp, ngôn ngữ bình dân (một bảng chữ cái đơn giản hơn được sử dụng cho các công việc hàng ngày) và chữ tượng hình. Việc cùng một văn bản có sẵn bằng nhiều ngôn ngữ đã giúp các học giả như Jean-François Champollion đưa ra những kết luận quan trọng. Champollion giải mã thành công chữ tượng hình vào năm 1822, mở ra cánh cổng đến với thế giới rộng lớn của lịch sử và văn học Ai Cập cổ đại.
Rất nhiều khó khăn đã cản trở quá trình phiên dịch ngôn ngữ Ai Cập cổ đại. Chữ tượng hình vẫn là một bí ẩn trong hơn một thế kỷ, và nghiên cứu của Champollion đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về hệ thống chữ viết, cấu trúc ngữ pháp và mối liên hệ của nó với ngôn ngữ Coptic. Phải kết hợp giữa sự kiên trì, kỹ năng ngôn ngữ và kiến thức từ chính Phiến đá Rosetta mới có thể phá vỡ được mật mã.
Mặc dù Rosetta Stone đóng vai trò thiết yếu trong việc giúp mọi người hiểu được chữ tượng hình, nhưng lịch sử và mục đích của nó vẫn còn là một bí ẩn. Mặc dù nhiều câu hỏi vẫn còn bỏ ngỏ, nhưng người ta biết rằng nó được tạo ra vào năm 196 trước Công nguyên, dưới triều đại của Vua Ptolemy V, người đã cho chạm khắc các chữ khắc. Hành trình lịch sử của phiến đá, trải qua nhiều quốc gia và nhiều thế kỷ cũng khá bí ẩn. Cả các nhà Ai Cập học và các nhà sử học đều bị hấp dẫn bởi bí ẩn về nguồn gốc của phiến đá và ý nghĩa được viết trên đó.
3) Lời nguyền của các Pharaoh
Thần thoại hấp dẫn được gọi là “Lời nguyền của các Pharaoh” bắt nguồn từ đầu những năm 1900 khi Howard Carter phát hiện ra lăng mộ của Vua Tutankhamun vào năm 1922 gây chấn động thế giới. Nhưng ý tưởng về những lời nguyền này bắt nguồn từ các cuộc khai quật các ngôi mộ Ai Cập vào thế kỷ 19. Ý tưởng này bắt nguồn từ quan niệm cho rằng việc làm xáo trộn nơi an nghỉ cuối cùng của một pharaoh sẽ dẫn đến xui xẻo.
Lời nguyền trở nên nổi tiếng đặc biệt là vì một số sự kiện và cái chết nổi tiếng liên quan đến những người làm việc trong cuộc khai quật lăng mộ của Vua Tut. Truyền thuyết về lời nguyền càng được củng cố sau cái chết của Lord Carnarvon, một trong những người tài trợ cho cuộc thám hiểm, không lâu sau khi ngôi mộ được mở ra. Khái niệm lời nguyền có thật đã được củng cố bởi những căn bệnh và tai nạn kỳ lạ mà các thành viên khác trong nhóm phải chịu đựng.
Mặc dù lời nguyền có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến trí tưởng tượng của công chúng, nhưng nhiều nhà khoa học và những người theo thuyết hoài nghi đã tìm hiểu về những cái chết liên quan đến lời nguyền và đưa ra các giả thuyết thay thế. Một số người lập luận rằng thay vì một lời nguyền siêu nhiên, các bệnh tật và cái chết có thể được giải thích bằng nhiễm trùng hoặc chất độc trong các ngôi mộ. Một số người cho rằng sự trùng hợp ngẫu nhiên và việc công chúng hoảng sợ là nguyên nhân của lời nguyền.
Tâm lý mê tín và sợ hãi đóng góp đáng kể vào thần thoại xung quanh lời nguyền. Khái niệm về một lời nguyền cổ xưa thu hút sự tò mò của con người về những điều chưa biết và bí ẩn. Niềm tin vào sức mạnh của lời nguyền và nỗi sợ hãi liên quan cho thấy tâm trí của chúng ta có thể tạo ra mối liên hệ giữa các sự kiện như thế nào ngay cả khi có thể không có lý do logic nào cho chúng. “Lời nguyền của các Pharaoh” thể hiện sức mạnh lâu dài của niềm tin và xu hướng tìm kiếm ý nghĩa của con người khi đối mặt với những điều bí ẩn.
4) Lăng mộ mất tích của Nữ hoàng Nefertiti
Là Chính cung Hoàng hậu của Pharaon Akhenaten, Nữ hoàng Nefertiti là một người phụ nữ quyền lực và nổi bật của Ai Cập cổ đại vào thế kỷ 14 TCN. Bà nổi tiếng với vẻ đẹp lộng lẫy. Tiềm năng đồng trị vì của bà cùng Akhenaten và sự xuất chúng của bà trong Thời kỳ Amarna khiến bà có tầm quan trọng đáng kể trong lịch sử. Nữ hoàng Nefertiti, một trong những nữ hoàng nổi tiếng nhất Ai Cập, đã thu hút sự chú ý trên toàn thế giới kể từ khi bức tượng bán thân mang tính biểu tượng của bà được phát hiện vào năm 1912.
Hành trình truy tìm lăng mộ Nữ hoàng Nefertiti luôn khiến các nhà Ai Cập học và nhà khảo cổ học say mê. Nơi an nghỉ cuối cùng của bà là một ẩn số trong nhiều năm, bởi chôn cất ở một nơi không thể xác định. Nhiều cuộc tìm kiếm ngôi mộ bí ẩn của nữ hoàng nổi tiếng này đã được thực hiện, nhưng luôn chứng tỏ là một nỗ lực phức tạp và đầy thách thức.
Hy vọng tìm ra lăng mộ của Nefertiti đang được thắp lên nhờ những phát hiện khảo cổ gần đây và những giả thuyết mới. Trong Thung lũng các vị Vua, các phương pháp và công nghệ tiên tiến đã hé mở những manh mối thú vị, chẳng hạn như các căn phòng bí mật và những điểm khác thường có thể hàm chứa nơi chôn cất. Những phát hiện này đã tiếp thêm sự hào hứng và mang đến khả năng lăng mộ của Nefertiti có thể sớm được khám phá.
Việc tìm ra lăng mộ của Nefertiti ẩn chứa nhiều ý nghĩa quan trọng. Ngoài việc mang đến thông tin sâu sắc về cuộc đời và di sản của vị nữ hoàng phi thường này, nó còn làm sáng tỏ Thời kỳ Amarna bí ẩn và sự chuyển đổi tín ngưỡng của Ai Cập từ thờ đa thần thành thờ phụng độc thần – thần mặt trời Aten. Lăng mộ của Nefertiti có thể ẩn chứa vô số hiện vật có giá trị về nghệ thuật, tôn giáo và lịch sử, giúp đào sâu kiến thức của con người về thời kỳ hấp dẫn này trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Việc này sẽ là một cột mốc quan trọng trong nghiên cứu Ai Cập học, vén màn một lăng mộ hoàng gia bị ẩn giấu trong nhiều thế kỷ.
5) Y học Ai Cập cổ đại
Nền văn minh đáng kinh ngạc của người Ai Cập cổ đại hiển hiện qua kiến thức y học chuyên sâu của họ. Với các tài liệu y học có từ năm 2600 TCN, họ đã có hiểu biết sâu sắc về cơ thể con người và các chứng bệnh. Họ am hiểu về giải phẫu học, phẫu thuật, cùng hàng loạt bệnh tật và tình trạng y tế.
Y học Ai Cập cổ đại rất đa dạng và phát triển. Các thầy thuốc, được gọi là “người niệm chú bọ cạp”, đã điều trị nhiều loại bệnh bằng cách kết hợp kiến thức thực nghiệm với niềm tin thần bí. Họ dùng các liệu pháp bao gồm thuốc mỡ, thảo dược và các kỹ thuật phẫu thuật như khoan sọ và nha khoa. Các bản thảo y học cổ như Edwin Smith Papyrus (Giấy cói Edwin Smith) và Ebers Papyrus (Giấy cói Ebers) đã ghi chép lại các phương pháp này.
Các nhà nghiên cứu hiện đại đang không ngừng tìm hiểu những bí ẩn và bí mật của nền y học Ai Cập. Một số kỹ thuật y tế được công nhận và có cơ sở, trong khi những kỹ thuật khác vẫn còn bí ẩn. Các học giả hiện nay vẫn bị mê hoặc bởi cách tiếp cận chữa bệnh toàn diện của người Ai Cập cổ đại, kết hợp giữa yếu tố tâm linh và thể chất. Điều này cung cấp cái nhìn sâu sắc quan trọng về thế giới quan của họ.
Y học Ai Cập đóng góp rất lớn cho nền chăm sóc sức khỏe hiện đại. Nhiều lý thuyết và phương thức y học do người Ai Cập cổ đại phát triển đã trở thành cội nguồn cho nền y học ngày nay. Kiến thức về giải phẫu, phương pháp phẫu thuật và việc sử dụng các phương pháp điều trị khác nhau có thể được xem là tiền thân của các phương pháp y tế đương thời. Hơn nữa, quan niệm chú trọng vệ sinh và điều trị phòng ngừa của người Ai Cập cổ đại cũng để lại ảnh hưởng lên y học hiện đại.
6) Bí ẩn về pharaoh Hatshepsut
Pharaoh Hatshepsut, một trong những vị vua quyền lực nhất của Ai Cập cổ đại, cai trị vào khoảng thế kỷ 15 TCN. Trong suốt triều đại của mình, bà đã đem lại hòa bình, thịnh vượng cho Ai Cập, đồng thời xây dựng nhiều công trình lớn, tiêu biểu là ngôi đền thờ ở Deir el-Bahri.
Điều bí ẩn là sau khi Hatshepsut qua đời, nhiều công trình bà để lại đã bị phá hủy một cách tàn nhẫn bởi người kế vị của bà – Thutmose III. Ông ta muốn xóa sạch tên tuổi của Hatshepsut khỏi lịch sử. Sự biến mất đầy bí ẩn của bà đã khiến cho các nhà nghiên cứu tò mò về cuộc đời và cái chết của nữ Pharaoh quyền lực này.
Có rất nhiều giả thuyết khác nhau xoay quanh cuộc đời Hatshepsut và lý do tại sao di sản của bà bị xóa bỏ. Các nhà sử học cho rằng Thutmose III có thể là người đứng sau việc này để củng cố quyền lực của mình. Cũng có ý kiến cho rằng giới cầm quyền Ai Cập khi đó đã cố tình xóa bỏ tên tuổi của Hatshepsut để bảo vệ các chuẩn mực xã hội truyền thống. Bên cạnh đó, việc xác định nguyên nhân cái chết của bà – do tai nạn, bị ám sát hay bệnh tật – cũng gây nhiều tranh cãi.
Cho đến nay, hành trình khám phá quá khứ của Pharaoh Hatshepsut vẫn chưa kết thúc. Các nhà khảo cổ vẫn đang tiếp tục nghiên cứu, tìm kiếm thêm nhiều bằng chứng hòng giải mã những bí mật về triều đại của bà cũng như lý do tại sao di sản của một Pharaoh tài ba lại mất tích khỏi sử sách. Khám phá về xác ướp của Hatshepsut cùng với đền thờ Deir el-Bahri chính là những bước tiến quan trọng trong việc làm sáng tỏ cuộc đời kì bí của bà. Hành trình tìm hiểu về Hatshepsut cũng là chủ đề hấp dẫn cho những ai đam mê vị Pharaoh đặc biệt này.
7) Thiên văn và toán học Ai Cập
Người Ai Cập cổ đại có sự hiểu biết sâu sắc về cả thiên văn học và toán học, là nền tảng cho toàn bộ nền văn minh của họ. Toán học được họ ứng dụng trong nhiều công việc hằng ngày, xây dựng các công trình đồ sộ, và thiên văn học cho phép họ tạo ra một bộ lịch dựa theo chuyển động của các thiên thể.
Bộ lịch của Ai Cập cổ đại, được xây dựng dựa trên sự tính toán chuyển động của các vì sao, là một trong những thành tựu tuyệt vời, cho thấy trình độ thiên văn của họ. Lịch Ai Cập có 365 ngày cộng thêm 5 ngày lễ hội. Bộ lịch này đến ngày nay vẫn khiến các nhà nghiên cứu kinh ngạc vì độ chính xác của nó trong khi họ không có các thiết bị hiện đại như chúng ta. Toán học cũng ảnh hưởng đến hình học, đo đạc và cả quá trình xây dựng Kim tự tháp. Biểu đồ sao và các chòm sao của họ được sử dụng cho việc định hướng và tính toán thời gian.
Thiên văn học cũng đem lại ảnh hưởng lớn đến cả tôn giáo và kiến trúc của Ai Cập cổ đại. Cách các đền thờ, kim tự tháp được căn chỉnh theo các sự kiện thiên văn như điểm chí, điểm phân đã cho thấy các thiết kế này mang một ý nghĩa lớn hơn. Điều đặc biệt là các kim tự tháp được xây vô cùng chuẩn xác theo hướng các vì sao, làm dấy lên nhiều giả thuyết về mối liên hệ giữa thiên văn học Ai Cập và cách họ tạo dựng nên những công trình bất hủ.
8) Bí ẩn Ngàn năm của Tượng Nhân sư
Một trong những hình ảnh biểu tượng nhất của Ai Cập cổ đại là bức tượng đá vôi khổng lồ được gọi là Đại Nhân sư Giza, với đầu người pharaoh và thân sư tử. Mặc dù nguồn gốc và mục đích chính xác của nó vẫn còn nhiều tranh cãi, nhưng tượng Nhân sư được cho là có niên đại vào khoảng năm 2500 trước Công Nguyên, và có mối liên hệ với Pharaoh Khafre.
Vẫn có một số điểm gây tranh cãi về niên đại và mục đích thực sự của Nhân sư. Một số học giả tin rằng nó có nguồn gốc cổ xưa hơn, mặc dù phần lớn người ta tin nó được dựng nên cùng thời với Pharaoh Khafre. Mục đích xây dựng cũng không rõ ràng, với các giả thuyết cho rằng nó tượng trưng cho thần mặt trời Ra hoặc là vị thần bảo vệ cao nguyên Giza.
Thêm một điều bí ẩn khác xung quanh bức tượng này, đó là chiếc mũi bị mất. Chiếc mũi “gãy” đặc trưng này khiến cho Nhân sư càng trở nên huyền bí. Có nhiều câu chuyện kể rằng quân đội của Napoleon hoặc sự cuồng tín tôn giáo đã gây ra điều này, nhưng sự thật thì vẫn chưa được khám phá. Các học giả cũng vẫn chưa giải mã được cách thiết kế và xây dựng chính xác của tượng.
Gần đây, với những tiến bộ khoa học, nghiên cứu địa chất mở ra những manh mối mới. Các phương pháp như radar xuyên đất và thăm dò địa chấn giúp tìm dấu vết của các đường hầm hoặc khoang bí mật bên dưới tượng đài. Tượng Nhân sư luôn mang trong mình những bí ẩn, nhưng với những công nghệ này, có lẽ chúng ta sẽ khám phá được thêm về niên đại, mục đích, và những điều thú vị khác xoay quanh nó.
9) Tàu Khufu
Con tàu Khufu, còn được gọi là Thuyền Mặt trời, được chôn vào khoảng năm 2500 trước Công Nguyên, trong một hầm sâu khắc vào đá. Tàu được phát hiện vào năm 1954, là con tàu nguyên vẹn lâu đời nhất thế giới, hiện được trưng bày tại bảo tàng ở Giza. Điều tuyệt vời nhất về con tàu này là chất lượng chế tạo của nó. Tàu được ráp với nhau bằng các khớp nối tinh xảo và dây thừng.
Tàu Khufu đã được tháo rời cẩn thận và các bộ phận của nó được đặt bên trong hầm. Phải mất nhiếu thập kỷ để phục dựng lại con tàu theo hình dạng ban đầu. Mặc dù tàu có vẻ được thiết kế để dùng trên nước, nó lại được chôn giữa sa mạc. Theo các nhà khảo cổ học, đây có thể là một chiếc thuyền tang lễ nhằm đưa pharaoh đã khuất đến thiên đường.
10) Những Hình Xăm Trực Thăng Kỳ Lạ Ở Abydos
Hình Xăm Trực Thăng Abydos Những hình xăm này được tìm thấy ở Đền Seti I tại Abydos, Ai Cập, và lập tức gây nên tranh cãi tò mò khắp nơi bởi vẻ khác lạ của chúng. Những hình xăm này, đôi khi được nhắc đến như “trực thăng”, “tàu ngầm”, hay “máy bay phản lực” có vẻ ngoài giống hệt với công nghệ hiện đại, làm dấy lên hàng loạt câu hỏi về nguồn gốc và ý nghĩa thật sự của chúng.
Hình Xăm Trực Thăng Abydos là một phần trong các họa tiết lớn hơn khắc nên khung cảnh về thần thoại Ai Cập cổ đại. Chúng được khắc vào thời trị vì của Seti I (1294-1279 TCN) để vinh danh Osiris, vị thần cai quản thế giới bên kia.
Hình “tàu ngầm” có nhiều cửa sổ giống các chiếc tàu, còn cái gọi là “trực thăng” lại có thân hình chữ nhật kèm cánh quạt ở trung tâm. Còn “máy bay phản lực” thì được tạo thành từ các đường thẳng và hình học.
Các nhà Ai Cập học chính thống giải thích những hình xăm này là kết quả của “palimpsest” – quá trình các hình khắc mới được đè lên hình cũ, tạo ra một tổ hợp ký tự có vẻ kỳ lạ với người hiện đại, mặc dù những ký tự này đã sản sinh ra vô vàn ý tưởng và cách giải nghĩa khác.
Lời Kết
Ai Cập cổ đại đem lại vô vàn những câu hỏi huyền bí mê hoặc theo thời gian. Từ sự hùng vĩ trong kiến trúc Kim Tự Tháp, tới ý nghĩa của phiến đá Rosetta, hay lời nguyền Pharaoh, rồi cả cuộc truy tìm mộ phần của nữ hoàng Nefertiti… Tất cả đã dệt nên một phần quan trọng trong tiến trình lịch sử nhân loại. Ta còn thấy được trình độ tinh vi của toán học, y học Ai Cập cổ đại, và tầm ảnh hưởng không thể xóa nhòa của nữ hoàng Pharaoh Hatshepsut.
Từng bí ẩn của Ai Cập không chỉ thỏa mãn trí tò mò, mà còn thể hiện bản chất muốn tìm hiểu của nhân loại. Học giả, nhà Ai Cập học, và các nhà khảo cổ học không ngừng bóc tách từng lớp quá khứ để mang tới ánh sáng những điều ta chưa biết, để hiểu hơn về Ai Cập xưa kia.
Cho tới hiện tại, cuộc tranh luận về tuổi tác, mục đích, cái mũi biến mất cùng bí mật chưa được khám phá của Nhân sư Giza vẫn tiếp diễn, như một lời minh chứng cho sự cuốn hút không dứt về Ai Cập Cổ. Các cuộc khảo sát địa chất có khả năng hé lộ những mật đạo chưa được khám phá, và biết đâu đấy, câu trả lời cho những điều bí ẩn nhất đang dần được làm sáng tỏ. Câu đố Ai Cập Cổ là một di sản về sự lôi cuốn của quá khứ và khát khao truy cầu kiến thức không dứt. Những bí ẩn ấy nhắc nhở ta rằng, dù thời gian có trôi, thì sự say mê với Ai Cập Cổ đại vẫn không bao giờ nhạt phai, như một lời khẳng định cho nền văn minh vĩ đại bậc nhất lịch sử.
