Thượng viện là một trong hai bộ phận của Quốc hội Hoa Kỳ – cơ quan lập pháp có nhiệm vụ ban hành luật cho đất nước.
Quốc hội có hai viện bởi vì những người soạn thảo Hiến pháp Mỹ đã không thể thống nhất về chi tiết của hình thức chính quyền mới.
Những người đến từ các bang đông dân cho rằng họ nên được cử nhiều nhà lập pháp hơn vào Quốc hội. Lý do là bang của họ có nhiều người dân hơn.
Nhưng những người đến từ các bang ít dân lại nghĩ rằng mỗi bang nên có cùng số lượng nhà lập pháp. Bởi lẽ, cư dân ở các bang nhỏ không muốn tiếng nói của mình bị lấn át.
Vì vậy, những người soạn thảo Hiến pháp đã đồng ý rằng một phần của Quốc hội sẽ dựa trên dân số các bang, và phần còn lại sẽ có sự đại diện ngang bằng.
Thượng viện chính là phần có sự đại diện ngang bằng đó. Mỗi bang có hai thượng nghị sĩ, bất kể dân số lớn hay nhỏ.
Khác biệt giữa Thượng viện và Hạ viện
Những người soạn thảo Hiến pháp kỳ vọng các thành viên Thượng viện – gọi là thượng nghị sĩ – sẽ góp phần đặt ra giới hạn cho quyền lực của tổng thống. Họ trao cho Thượng viện quyền quyết định có đưa tổng thống hay quan chức chính phủ ra xét xử vì sai phạm hay không. Thượng viện cũng có quyền phê chuẩn hoặc bác bỏ các ứng cử viên do tổng thống đề cử cho những vị trí cấp cao, bao gồm cả các thẩm phán Tòa án Tối cao. Ngoài ra, Thượng viện còn có quyền phê chuẩn các hiệp ước với các quốc gia khác.
Đồng thời, những người soạn thảo Hiến pháp cũng muốn Thượng viện kiềm chế điều mà họ lo sợ – những cảm xúc quá mãnh liệt của cử tri. James Madison gọi Thượng viện là một “hàng rào” ngăn ngừa sự bốc đồng của công chúng.
George Washington được cho là từng nói Thượng viện sẽ “làm nguội” những dự luật do Hạ viện đề xuất, bởi các nghị sĩ Hạ viện gần gũi hơn với đời sống thường nhật của người dân.
Vì thượng nghị sĩ có trách nhiệm lớn lao, Hiến pháp quy định họ phải nhiều tuổi hơn thành viên Hạ viện – ít nhất là 30 tuổi, so với 25 tuổi. Ngoài ra, mỗi thượng nghị sĩ có nhiệm kỳ 6 năm – dài hơn nhiều so với nhiệm kỳ 2 năm của thành viên Hạ viện. Những nhà lập hiến tin rằng nhiệm kỳ dài hơn sẽ giúp Thượng viện vững chắc hơn và giảm bớt áp lực chính trị.
Tuy nhiên, không phải tất cả thượng nghị sĩ đều kết thúc nhiệm kỳ cùng lúc. Cứ hai năm, một phần ba số thượng nghị sĩ sẽ rời nhiệm sở hoặc tái tranh cử. Hai phần ba còn lại tiếp tục tại vị.
Ban đầu, các nhà lập pháp cấp bang là những người bầu chọn thượng nghị sĩ. Cách này nhằm giúp các bang có thêm quyền lực trong chính quyền liên bang. Tuy nhiên, vào năm 1913, Hiến pháp được sửa đổi để cho phép cử tri trực tiếp bầu thượng nghị sĩ.
Công việc của Thượng viện
Thượng viện tiến hành công việc lập pháp thông qua 16 ủy ban thường trực. Các ủy ban này nghiên cứu và đưa ra quyết định về ngân sách liên bang, quan hệ đối ngoại, luật pháp quốc gia và nhiều vấn đề khác.
Các thượng nghị sĩ cũng thường xuyên tập hợp để thảo luận – rất nhiều – về lý do họ sẽ bỏ phiếu theo một cách nào đó, và vì sao các thượng nghị sĩ khác nên ủng hộ họ. Không giống như ở Hạ viện, Thượng viện cho phép các nghị sĩ tranh luận dài lâu.
Chính vì những cuộc tranh luận không ngừng này, Thượng viện đã được gọi là “cơ quan thảo luận vĩ đại nhất thế giới.”
Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng Thượng viện là tập hợp của những cá nhân rất khác nhau và độc lập. Đạt được sự đồng thuận đa số đôi khi vô cùng khó khăn. Một cựu lãnh đạo Thượng viện từng ví việc khiến các thượng nghị sĩ hành động cùng nhau giống như “chăn mèo.” Một người khác lại so sánh nó với việc “chất ếch vào xe cút kít.”
